Kibrin Bedeli: Rus Ordusunun Ukrayna’daki İlk Felaketi

Tarihin tekerrür etmediği, ancak sık sık kafiyeli olduğu söylenir. 24 Şubat 2022 sabahı, Rusya Federasyonu Ukrayna’ya yönelik “özel askeri operasyonunu” başlattığında, Kremlin’deki beklenti muhtemelen Prag Baharı’nın bastırılması veya Kırım’ın ilhakı gibi hızlı ve kesin bir sonuçtu. Kağıt üzerinde, dünyanın en büyük ikinci ordusu olarak kabul edilen Rus Silahlı Kuvvetleri’nin, kendisinden çok daha küçük ve daha az donanımlı komşusunu birkaç gün içinde dize getireceği varsayılıyordu. Ancak savaşın ilk haftaları, bu varsayımın ne kadar tehlikeli bir kibre dayandığını ve modern savaşın dinamiklerinin harita üzerindeki sayılardan çok daha karmaşık olduğunu acı bir şekilde ortaya koydu.

Rusya’nın Ukrayna’daki felaketle sonuçlanan ilk manevraları, askeri tarih kitaplarına “düşmanı hafife almanın” getirdiği felaketler bölümüne altın harflerle yazılacak bir vaka çalışmasıdır.

Yanlış Hesaplanan “Yıldırım Harbi”

• Ukrayna Ordusunun Çöküşü: Kremlin, Ukrayna ordusunun savaşma iradesinin düşük olduğunu, komuta kademesinin hızla dağılacağını ve askerlerin büyük ölçüde direniş göstermeyeceğini varsaydı.
• Halkın Desteği: Özellikle Rusça konuşulan bölgelerde, Rus askerlerinin “kurtarıcı” olarak karşılanacağı ve yerel halktan önemli bir direniş gelmeyeceği beklentisi hakimdi.
• Zelenski Faktörünün Hafife Alınması: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin liderlik kapasitesi ve halkı seferber etme yeteneği ciddi şekilde küçümsendi. Onun hızla ülkeyi terk edeceği veya etkisiz kalacağı düşünüldü.
• Batı’nın Tepkisizliği: Batı’nın Kırım’ın ilhakında olduğu gibi yine kınamalarla yetineceği, Ukrayna’ya anlamlı bir askeri destek vermeyeceği veya Rusya’ya karşı birleşik bir cephe oluşturamayacağı öngörüldü

Bu varsayımların tamamı, savaşın ilk 72 saati içinde yerle bir oldu

Sahadaki Acı Gerçeklik: Lojistik Kâbus ve Direniş Duvarı

Planın kağıt üzerindeki zarafeti, sahadaki acımasız gerçeklikle çarpıştığında paramparça
oldu.

● Lojistik Felaket: Belki de en belirgin başarısızlık lojistik alanda yaşandı. Kiev’e doğru ilerleyen devasa Rus konvoyları, yakıt, mühimmat ve yiyecek ikmalindeki aksaklıklar, Ukrayna’nın küçük ama etkili pusuları ve çamurlu arazi nedeniyle kilometrelerce uzayan hareketsiz metal yığınlarına dönüştü. “40 millik konvoy” olarak ünlenen bu görüntü, Rus planlamasındaki inanılmaz zafiyeti gözler önüne serdi. Askerler aç,
araçlar yakıtsız kaldı.

● Koordinasyon Eksikliği: Farklı askeri birlikler (kara kuvvetleri, hava indirme, hava kuvvetleri) arasındaki koordinasyon felaket düzeyindeydi. Hava kuvvetleri, Ukrayna hava savunmasını tam olarak bastıramadı. Hostomel’e inen seçkin hava indirme birlikleri (VDV), beklenen kara desteği zamanında ulaşmayınca ağır kayıplar verdi ve stratejik hedefi tam olarak güvence altına alamadı.

● Ukrayna’nın Beklenmedik Direnişi: Rusya’nın en büyük yanılgısı, Ukrayna halkının ve ordusunun vatanlarını savunma konusundaki sarsılmaz kararlılığını görememekti. 2014’ten sonra Batı’nın da desteğiyle modernize edilen Ukrayna ordusu, özellikle tanksavar füzeleri (Javelin, NLAW gibi) ve SİHA’ları (Bayraktar TB2) son derece etkili kullandı. Küçük, hareketli birliklerle yapılan “vur-kaç” taktikleri, Rus zırhlı birliklerine ağır kayıplar verdirdi. Şehirlerdeki sivil direniş ve bölgesel savunma birlikleri de Rus ilerleyişini önemli ölçüde yavaşlattı.

● Moral Çöküşü: Operasyonun gerçek amacı ve hedefleri konusunda yeterince bilgilendirilmemiş, kötü donanımlı ve ağır kayıplar veren Rus askerleri arasında moral hızla düştü. Savaşmak yerine araçlarını terk eden veya esir düşen askerlerin görüntüleri, ordunun içindeki motivasyon eksikliğini gösteriyordu.

Stratejik Geri Çekilme ve Kibrin Bedeli

Savaşın ilk ayının sonunda, Kiev’i ele geçirme hedefinin ulaşılamaz olduğu acı bir şekilde anlaşıldı. Rus ordusu, ağır kayıplar vererek Kiev ve Çernihiv çevrelerinden geri çekilmek zorunda kaldı. Bu geri çekilme, Kremlin tarafından “stratejik bir yeniden odaklanma” olarak sunulsa da, aslında askeri bir hezimetti. Rusya, hedeflerini küçülterek savaşı Donbas ve güney Ukrayna’ya yoğunlaştırmak zorunda kaldı.

Rusya’nın Ukrayna’daki ilk manevralarının felaketle sonuçlanması, modern savaş tarihinde kibrin ve düşmanı hafife almanın ne kadar ölümcül olabileceğinin trajik bir örneğidir. İstihbarat zafiyetleri, gerçekçi olmayan planlama, lojistik yetersizlikler ve en önemlisi, bir ulusun kendi kaderini tayin etme iradesini küçümseme, kağıt üzerindeki dev bir gücü bile beklenmedik bir batağa saplayabilir. Bu ilk başarısızlık, savaşın sonraki tüm seyrini şekillendirecek ve Rusya’nın askeri prestijine onarılması zor bir darbe vuracaktı.